Testy serologiczne Testy serologiczne wykonywane z surowicy krwi wykrywają obecność przeciwciał związanych z celiakią i są wykorzystywane jako badania przesiewowe. Chociaż charakteryzują się wysoką czułością i specyficznością, często muszą być uzupełnione innymi badaniami. Spis treści: Testy serologiczne — co się dokładnie bada? Badania serologiczne a dieta bezglutenowa Celiakia badania z krwi — badania towarzyszące Główne wskazania do wykonania badań to: objawy typowe dla celiakii (bóle brzucha, osłabienie, spadek masy ciała, brak apetytu) choroby związane z HLA (takie jak choroby autoimmunologiczne, zapalenie tarczycy), choroby genetyczne (np. zespół Down’a), występowanie celiakii w najbliższej rodzinie. Najczęściej testy serologiczne wykonywane są u pacjentów z objawami sugerującymi celiakię. Wykorzystuje się je również aby wykluczyć celiakię jako przyczynę innych chorób, które mogą być z nią powiązane np. niedokrwistość, niepłodność i napady padaczkowe.. Testy serologiczne — co się dokładnie bada? Testy serologiczne są badaniami przeciwciał przeciwko czynnikowi zewnętrznemu odpowiedzialnemu za powstanie choroby (przeciwciała przeciwgliadynowe, AGA) oraz antygenom własnym (przeciwciała przeciwko endomyzjum mięśni gładkich, Ema, przeciwciała przeciwko transglutaminazie tkankowej, tTG). Czasami bada się również przeciwciała przeciwretikulinowe (ARA), w tym przypadku test jednak cechuje się niższą czułością niż pozostałe. Należy wziąć pod uwagę, że badanie przeciwciał może dać wynik ujemny u pacjenta z celiakią. Dotyczy to zwłaszcza osób ze współistniejącym niedoborem immunoglobulin w klasie A oraz u dzieci do drugiego roku życia, a także u dzieci, u których wcześniej stosowano czasowo dietę bezglutenową. Z drugiej strony, także dodatni wynik badania serologicznego nie potwierdza ostatecznie celiakii. Osoby z takim wynikiem powinny zostać skierowane na biopsję jelita cienkiego (nie jest ona konieczna w przypadku pacjentów mających objawy celiakii i przeciwciała dla niej swoiste jeśli badania genetyczne wykryją obecność genów odpowiedzialnych za chorobę). Dopiero wynik biopsji w połączeniu z wynikiem testów serologicznych pozwala na postawienie diagnozy i opracowanie dalszego postępowania.. Badania serologiczne a dieta bezglutenowa Badania serologiczne można również zlecić pacjentom ze zdiagnozowaną celiakią, którzy od jakiegoś czasu pozostają na diecie bezglutenowej. Badania wykonuje się w celu oceny efektywności leczenia dietetycznego: skuteczne leczenie prowadzi do spadku poziomu autoprzeciwciał i ustąpienia objawów oraz wiąże się z regeneracją błony śluzowej jelita (czasem potwierdza się ten fakt drugą biopsją jelita). Uwaga: poziom przeciwciał spada w czasie stosowania diety bezglutenowej. Stąd jej wprowadzenie nie powinno być działaniem profilaktycznym i powinno odbyć się dopiero po wykonaniu badań! Celiakia badania z krwi — badania towarzyszące Osoby skierowane na testy serologiczne często mają zalecone również inne badania, które mają pomóc w ocenie m.in. nasilenia choroby, stopnia niedożywienia, zaburzenia wchłaniania. Są to np.: morfologa krwi, OB i CRP (białko C‑reaktywne), badania biochemiczne — stężenie elektrolitów, białka i wapnia, ocena funkcji nerek i wątroby, żelaza, całkowitej zdolności wiązania żelaza lub transferyny i ferrytyny, zawartość tłuszczu w stolcu — w celu oceny zaburzeń wchłaniania oraz badania w kierunku wykrycia niedoboru witamin.. Zobacz też: Dieta bezglutenowa Częste pytania o celiakię
