Czy dieta bezglutenowa jest niedoborowa?
Obecnie jedyną skuteczną metodą łagodzenia objawów celiakii jest przestrzeganie diety bezglutenowej. Polega ona na całkowitym wyeliminowaniu z codziennego spożycia produktów zawierających gluten, czyli białko obecne m.in. w pszenicy (oraz jej pochodnych), jęczmieniu, życie i owsie.
Wyroby zbożowe, których osoba chorująca na celiakię zmuszona jest bezwzględnie unikać są bogatym źródłem węglowodanów oraz błonnika. Oba te składniki pokarmowe okazują się niezwykle istotne. Pierwszy dostarcza nam energii, drugi wspomaga pracę układu pokarmowego. W produktach zbożowych znajdują się również niezbędne dla zachowania zdrowia i dobrego samopoczucia witaminy (głównie z grupy B, E, PP) oraz makro i mikroelementy.
Wartość odżywcza produktów bezglutenowych jest dużo niższa w stosunku do wyrobów zawierających to szkodliwie dla niektórych białko
Z tego też względu osobom cierpiącym na chorobę trzewną bardzo często towarzyszą niedobory pokarmowe. Nie wynikają one jednak wyłącznie z uboższej w składniki odżywcze diety. Należy pamiętać, że jednym z charakterystycznych objawów celiakii jest uszkodzenie kosmków jelitowych (ich zaniku) , a co się z tym wiąże zmniejszenie powierzchni wchłaniania w jelitach, które w konsekwencji może prowadzić do niedożywienia organizmu..
Objawy niedożywienia
Objawy niedożywienia mogą być bardzo różne. Wszystko zależy bowiem od czasu jego trwania oraz tego jakich składników brakuje w organizmie chorego. Przykładowo niedobór witaminy B1 (tiaminy), na który osoby stosujące dietę bezglutenową są szczególnie narażone, może być przyczyną przemęczenia, osłabienia mięśni i spadku koncentracji. Niski poziom witaminy PP (niacyny) może z kolei powodować wymioty, bóle głowy, problemy ze snem, a nawet agresję. Deficyt witaminy E również powoduje zmiany w zachowaniu, jest przyczyną szybszego starzenia się skóry. Niedobór tego ważnego składnika sprawia, że znacznie wolniej goją się rany i wszelkie uszkodzenia na powierzchni skóry. Kolejnym bardzo istotnym składnikiem odżywczym jest wapń którego niskie stężenie przyczynia się m.in. do rozwoju krzywicy i osteoporozy.
To oczywiście nie wszystkie witaminy makro i mikroelementy, których może brakować osobom stosującym dietę bezglutenową. Warto wspomnieć również niedoborach cynku, magnezu czy żelaza. Niski poziom tego pierwszego będzie szczególnie niebezpieczny dla dzieci, gdyż powoduje zaburzenia łaknienia oraz spowalnia wzrastanie. Niedobór magnezu objawia się natomiast m.in. zaburzeniami rytmu serca. Efektem niedoboru żelaza, szczególnie wtedy, gdy twa ono przez dłuższy czas, jest z kolei niedokrwistość (anemia)..
Jak radzić sobie z niedożywieniem?
Dla osób chorujących na celiakię niezwykle ważne jest, aby dieta bezglutenowa, której powinni bezwzględnie przestrzegać była urozmaicona i właściwie zbilansowana. W razie wystąpienia niedoborów można oczywiście zastosować odpowiednią suplementacje. Z uwagi na fakt, że gluten dodawany jest również do wielu leków, decyzję o przyjęciu każdego środka powinno się jednak najpierw skonsultować z lekarzem.
Niedobór mikro i makroelementów (zwłaszcza cynku, selenu, żelaza i kwasu foliowego) spowodowany nieprawidłowym wchłanianiem z przewodu pokarmowego powoduje też zaburzenia ze strony układu rozrodczego. Nieleczona celiakia może być powodem problemów z zajściem w ciążę i ma negatywny wpływ na przebieg ciąży i zdrowie dziecka. Dieta bezglutenowa jest szczególnie ważna dla ciężarnych i kobiet planujących ciążę. Może być konieczne stosowanie suplementów diety — koniecznie poinformuj lekarza o swojej chorobie lub jeśli podejrzewasz u siebie celiakię.
Zobacz też:
Dieta bezglutenowa
Naturalne produkty bezglutenowe
Życie z celiakią