Kiedy twoje dziecko jest za niskie

Celi­akia częś­ciej przy­czy­nia się do zaburzeń wzros­tu u dzieci niż niedobór hor­monu wzros­tu. Jest to efek­tem chron­icznego niedoboru skład­ników odży­w­czych powodowanych niepraw­idłową pracą jelit u celi­aków. Im szy­b­ciej zdi­ag­nozu­je­my chorobę i zaczniemy lecze­nie tym więk­sze szanse, że dziecko urośnie.

Co to jest celiakia

Celi­akia jest trwałą nietol­er­ancją glutenu. Nielec­zona prowadzi do niebez­piecznych powikłań w tym niskiego wzros­tu, karłowa­toś­ci czy prob­lemów behaw­io­ral­nych. Z wiekiem lista objawów znaczą­co wydłuża się. Celi­akia dłu­go była nazy­wana „chorobą wieku dziecięcego” ponieważ charak­terysty­czne objawy u dzieci z cza­sem ustępu­ją i przy­bier­a­ją inne formy typowe także dla różnych chorób.

Dzieci z celiakią przestają rosnąć

Dzieci chore na celi­ak­ię dużo częś­ciej przes­ta­ją ros­nąć, a nawet cier­pią na karłowa­tość. Wiąże się to z niepraw­idłową pracę jeli­ta cienkiego — ściślej kosmków jeli­towych, które w celi­akii ule­ga­ją zanikowi. W skutek tego skład­ni­ki odży­w­cze konieczne do praw­idłowego roz­wo­ju i wzros­tu nie wchła­ni­a­ją się właś­ci­wie. Dodatkowo w wyniku powikłań choro­by takich jak wymio­ty czy biegun­ki dzieci nad­miernie tracą inne mikroelementy.

Inne powikłania celiakii

Nielec­zona celi­akia ma niebez­pieczne kon­sek­wenc­je. Początkowo u niemowla­ka są to biegun­ki i wymio­ty, ale już u starszych dzieci wymienia się:
ból brzucha
wzdęcia
niepraw­idłową postawę ciała – opadłe ramiona i pośladki
prob­le­my neu­ro­log­iczne i behawioralne
spadek wagi
nudności

Testy DNA najpewniej określą czy dziecko jest chore

Badanie na celi­ak­ię najlepiej rozpocząć od testów gene­ty­cznych, gdyż tylko oso­by z gen­em DQ2 i/lub DQ8 są zagrożone chorobą. Celi­akia jest chorobą gene­ty­czną dziedz­ic­zoną rodzin­nie więc jeśli rodz­ic jest celi­akiem, dziecko pewnie też.
Warto pamię­tać, że brak objawów takich jak wymio­ty, wzdę­cia, spadek wagi itp. nie znaczy, że dziecko jest zdrowe. Wiąże się to z tym, że 30% chorych cier­pi na celi­ak­ię uta­joną – bezob­ja­wową, która uak­ty­w­nia się w wyniku sil­nych bodźców np. stre­su, zawału, ciąży. Dodatkowo test DNA jako jedyny umożli­wia jed­noz­nacznie i bezboleśnie potwierdz­ić lub wyk­luczyć celiakię.

Moje dziecko ma gen DQ2/DQ8. Co dalej?

Jeśli test DNA potwierdzi chorobę oraz wys­tąpią typowe objawy celi­akii, ESPGHAN – Europe­jskie Sto­warzysze­nie Pedi­atrii, Gas­trologii, Hepa­tologii i Żywienia, zale­ca dodatkowo wyko­nanie badań krwi w kierunku prze­ci­w­ci­ał: tTG oraz EmA. Jeśli wszys­tkie bada­nia dadzą wynik dodat­ni, dziecko ma szan­sę uniknąć biop­sji jeli­ta cienkiego.
Celi­akia jest chorobą, z której nie wyras­ta się. Jedynym lekiem jest przestrze­ganie diety bezg­lutenowej. Tylko całkowite wye­lim­i­nowanie glutenu z poży­wienia, poz­woli odbu­dować kosm­ki jeli­towe. Dzię­ki temu dziecko zacznie przyswa­jać skład­ni­ki odżywcze.

Tylko badania DNA dadzą pewny wynik

Najwięk­szą zaletą badań DNA na celi­akie jest ich pewny, wiary­god­ny i jed­noz­naczny wynik oraz to, że przeprowadzane są bezbolesne. Nie wyma­ga­ją także skierowa­nia lekarza. Warto pamię­tać, że na celi­ak­ię mogą być chorzy wszyscy, dlat­ego tak ważne jest zro­bi­e­nie badań.

Szczegól­nie pole­ca się wyko­nanie badań DNA na celi­akie jeśli:
wys­tępu­ją w/w objawy
ktoś w rodzinie choruje
u dziec­ka wys­tępu­je anemia
dziecko cho­ru­je na cukrzy­cę insuli­no zależną typu I
dziecko urodz­iło się z zespołem Downa
bada­nia sero­log­iczne wykaza­ły obec­ność przeciwciał